گۆڕانی دیمۆگرافی لە مێژووی ئەم دواییەی عێراقدا (کوردە فیلیەکان)

477 Views

کورده فیلیەکان یەکێکە لەگرنگترین پێکهاتەکانی قوماشی عێراقی ، ئەوان لەو کەسانەن کە لە سەرەتای دامەزراندنی دەوڵەتی عێراقەوە ستەمیان لێکراوە و تەنانەت دوای ساڵی 2003یش دادپەروەرانە نەبوون سەرەڕایكان هەموو ​ئەو شتانەیكان کە لە دەیان ساڵی ڕابردوودا بەسەریاندا هاتوو و لە ناوچە سنوورییەکانی پارێزگای دیالە و وەسیت و سلێمانی و حەڵەبچه و ناوچەکانی بەغدا دەژین و بەشێکی دیکەی له ڕۆژئاوای ئێران نیشتەجێیە دبن ، ئەوانیش موسڵمانی شیعەن و بەزمانێکی جیاواز لەزمانی کوردی کە لەکوردستانی عێراقدا قسەیان ده کردو وە.

کورده فیلیەکان تووشی ئاوارەیی زۆرەملێی ناوچەکانیان کرا و نەتەوەیی عێراقی لێ چه وان کشایەوە وە دۆخەکە گەیشتە جیابوونەوە و جیابوونەوەی زۆرەملێ لە نێوان جووتەکان بە تۆمەتی دڵسۆزی بۆ ئێران کە کێشەی گەورەیان لەسەر ئاستی خێزان و کۆمەڵایەتی و ئابووری دروست کردووە ، بەشێکی زۆریان لە عێراق پارە و بازرگانیان لە دەست داوە و بەداخەوە ئەمە بۆ بەرژەوەندی دارایی و سیاسی کەسایەتییە کاریگەرەکانی ئەوکاتی حکومەت بووە.

لەدوای ساڵی 2003ەوە فیلیەکان دابەشکراوە لەنێوان لایەنگرانی حکومەتی ناوەند لەبەغداو حکومەتی هەرێمی کوردستان بەهۆی چەندین مەسەلەوە لەوانە هۆزایەتی و دابەشبوونی جوگرافی و جیاوازی فیکری لەنێوان ئایدیۆلۆژیا و ناسیۆنالیزمی خۆیاندا ، ئەم دابەشبوونەی نێوانیان یەکێکە لە گرنگترین ئەو هۆکارانەی کە لە دەیان ساڵی ڕابردوودا نەیانتوانیوە مافە دزراوەکانیان بەدەست بهێنن و زۆربەیان پابەندن بەناسنامەی نیشتمانیی عێراقەوە.

نەبوونی ڕێکەوتنی نێوان سیاسەتمەداران دوای ساڵی 2003 بووە هۆی پەرتەشکردنی دەنگدەران و نەبوونی نوێنەرایەتی پێویست لە حکومەتی ناوەند ، سەرەڕای ئەوەش حکومەتی هەرێمی کوردستان کوتلەیەکی تایبەتی بۆ تەرخان نەکردون لانی کەم وەک کەمینەکانی تری کوردستان و وەک پێکهاتەکانی تر باڵی سەربازیان نەبوو ،کاتێک داعش ناوچە گەورەکانی عێراقی داگیرکرد، فراکسیۆنێکی چەکداری بە سەرۆکایەتی شێخ عەدنان شەفی بۆ شەڕی تیرۆریستانی داعش دامەزرا و شەڕڤانانیشیان پلەی بەرزی ئازایەتی و دیسپلین و پیشەگەرییان نیشاندا ، جگە لەوەش هیچ پشتیوانییەکی دەرەکیان نییە کە پێگەیان وەک پێکهاتەکانی دیکە بەهێز بکات و ئەمەش بۆتە کاغەزێکی مانۆڕی نێوان دەسەڵاتدارانی شیعەی دەسەڵاتدار و حکومەتی هەرێمی کوردستان .

بی شرۆڤه

زانیاری بەردەنگ

[email protected]

نامەیەکمان بۆ بنووسە

    سەنتەری زولفكه ر بۆ دیراسی ستراتیجی و توێژینەوە و مافەکانی مرۆڤ ، دەزگای توێژینەوەی ئەهلی سەربەخۆیە و مامەڵە لەگەڵ کاروباری گشتی لە عێراق و کاریگەرییەکانی ژینگەی هەرێمی و جیهانی لەسەر دەکات