هەموو کەس دەزانێت لە ساڵی 2014 دا چی ڕوویدا ، داعش گروپێکی شەرەنگێز سێیەکی ناوچەی عێراق داگیر کرد بوە هۆی روخاندنی یەکە سەربازییەکان و هەڵاتنی سەرکردە گەورەکان و بەجێهێشتنی جەنگاوەرەکانیان وەک قوربانی بۆ داعش. وە ڕژاندنی خوێنی ڕۆڵەکانمان بە بەرچاوی کامێراکان دەڕژا . بۆ نموونە ئەوەی لە تاوانێکی شەرمنانە ڕوویدا لە دژی کۆمەڵێک خوێندکاری کۆلێژی هێزی ئاسمانی لە کامپ سپیچەر و ژمارەیان نزیکەی 1700 خوێندکار بوون دوای لەسێدارەدانیان و خوێن ڕشتنیان لە لایەن گروپێکی هەڵگەراوە کە لە کە لە ژێر پەردەی ئایینی ئیسلامی ڕاستەقینە و بێگەرد خۆیان حەشارداوە و ئەنجامی ئەو تاوانەی بەرامبەر بە یەکینەکانمان لە (صەقلاویە) کراوە چی بەسەر هات و چۆن لەلایەن سەرکردەکانیان بە داعش فرۆشران. و چوونە بۆسەیەکی کوشندەوە ، وە شاهیدی دادگایی کردن و تۆمەتبارکردنی چەند ناوێکی دیاریکراو بووین بۆ ئەنجامدانی ئەم تاوانە، بەڵام گرنگترین و هەمیشەییترینیان دادگاییکردنی تاوانبارانی چوونە ناو داعشە بۆ دەست گرتن بەسەر سێیەکی ناوچەی عێراق لەبەر ڕۆشنایی ڕووخانی بە فەرمانی سوپا و هێزە ئەمنیەکانی عێراق و چۆڵکردنی سەرکردە سەربازییەکان بە شێوەیەکی شەرمنانە و جێهێشتنی سەربازانی عێراق بۆ رووبەڕووبوونەوەی چەتەکانی داعش بەبێ هێز و توانا بۆ چارەنووسە ئازاربەخشە شاد بن، نەمان بینی دادگاییکردنێکی ئاشکرا و دادپەروەرانە و بەرپرسیارەتییەکی ڕاستەقینە. بەرامبەر بەو شتەی لە ساڵی 2014 ڕوویدا ڕوانگەیەکی بێلایەن بۆ ئەو کەیسە ، هەروەک ئاماژە بەتێوەگلانی لایەنە سیاسییەکانی عێراق دەکات ، پەنجەرەیەک بۆ جێبەجێکردنی چەند ئەجێندایەکی دیاریکراو بۆ چوونە ناو وڵات لەسەر ئەم ئاراستە نوییە بۆ ئاژاوە و بەدەستهێنانی دەسکەوتی سیاسی و کاغەزی فشاری هەرێمی دیاریکراو ، ئیتر تا کەی خوێنی عێراقی بۆ ئەم بەرژەوەندیو ئەجێندایە سیاسیانە و ئەجێندای دیاریکراو دەڕێژرێ و ئیستغلالی دەکات بۆ هەڵتۆقاندنی شەقامی عێراقی و تایفەگەری و ناوچەگەری و خێڵەکی ، سەرقاڵکردنی شەقامی عێراقی بە قورساییەکی دوور و درێژ لە جەنگ و گەمارۆی ئابووری و داگیرکاری و دەرئەنجامەکانی بۆ بیرکردنەوە لە بنیاتنانی ئایندەیەک بۆ ئەوان و منداڵەکانیان و بەرپرسیارێتی کە بووە هۆی ئەم ماڵوێرانیو چۆنی یەتی چەندین شەهید و هەتیو و بێوەژن لە وڵاتدا
سەبارەت بەو گریانە و شتە پێکەنیناوییە لەم بوارەدا سیاسەتی دەوڵەت و لایەنە نابەزەکانیەتی لە مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو پرسە بنەڕەتیانەی کە کاریگەری لەسەر هاووڵاتی عێراقی هەیە بە تایبەتی بۆ نموونە کەیسی (سپێچەر) و کەیسی (صەقلاویا) و کەیسی کوشتن .
ئەو ڕووداوە بە کۆمەڵانەی کە لە (جورف ئەلسەخۆر) و ناوچەکانی دەوروبەری بەغدا ڕوویدا، دواتر دوا ڕووداوی (بەلەد) بوو پێش ماوەیەک لەمەوبەر ڕوویدا
لێرەدا خوێنەر و ئەوانەی کە بایەخ بە کاروباری عێراق دەدەن بۆیان دەردەکەوێت کە حکومەت شێوازی تەجاوزیان و سەرقاڵکردن بەکاردەهێنێت لە کوشتنی دۆسیە گرنگەکان ، دەست پێدەکات بە پێکهێنانی لیژنەکانی لێکۆڵینەوە کە لیجنەکانی تر لەوە وە سەر هەڵدەدەن، و بەردەوام دەبن تا خەڵک بابەتە ناوکوکییەکانی خۆی لەبیر دەکات و ئەم مەسەلەیە ئەگەر ئاماژە بێت بۆ شکستێکی ئەم حکوومەتە لە لایەک و لەدەستدانی کۆنترۆڵ و داسەپاوی وی و پایەداربوونی لە لایەکی ترەوە . چونکە عێراق و هاووڵاتی عێراقی بیرێکی نەوتیان هەیە کە تەنیا دەڕژێتە گیرفانی گەندەڵکارانەوە ، بەڵگەش بۆ ئەمە لە ماوەی 17 ساڵی ڕابردوودا ڕوون و فراوانە .
وە لێرەدا پرسیارێکی زۆر گرنگ دێتە پێشێ : کێ باجی خوێنی ئەو شەهیدانە دەدات کە لە ماوەی بیست ساڵی ڕابردوودا ڕژاون ؟ ! ئایا ئەوانەی کە چادری ماتەمینی یان دانا لە هەموو شوێنێکی عێراق لە بەرپرسیارێتی دەرباز بوون؟ ئەگەر ئەمە ڕوویدا با هەموومان بزانین ، دوای ئەوە هیچ لیستێک بۆ ئێمە دروست ناکرێت ، چونکە ڕازیبوون بە ستەمی یی لە لە ستەم گەورەترە
