وشەی کارەبا بۆ خەڵکی عێراق نهێنییەکی ئاڵۆزە وە ئەگەر نموونەکە ڕاست بێت ئەوە کۆمەڵێک مەتەڵە کە عێراقییەکان بۆ ئەم ساتە چارەسەرێکی ڕوونیان نەدۆزی‌وەتەوە. سەرەرای ئەو پرسیارانەی لەسەر ئەم بابەتە و بە کورتی و بەپێی لۆژیک نوێنەرایەتی ئەمانەی خوارەوە دەکەن: عێراق وڵاتێکی نەوتییە و سەرچاوەی زۆری نەوت و ناوچە گەورەکانی تێدایە و ماوەی دوو دەیەیە کارەبای ئاسایی نییە، نزیکەی 120 ملیار دۆلار لەو دوو دەیەیە خەرج کراوە بو کارەبای و وەک خۆی ماوەتەوە هاوینی ئەمساڵ گەلی عێراق شاهیدی یەکێک لە توندترین هێڕشەکانی نه‌بونی کارەبا بوو لە جیهاندا . ئایا هۆکاری هەموو ئەمانەی سەرەوە چییە ، ئایا هاووڵاتی عێراق لە ساڵی 2021دا دەمێنێتەوە کە نەبوونی سادەترین مافی ژیانێکی شایستەی ،وک “کارەبا”؟ لە سەرەتای وەرزی هاوینی ئەمساڵەوە، ئێمە تووشی گرفتێک بووین “كیمبوونی کاره‌با و تەقینەوەی تاوەرەکانی گواستنەوەی کارەبا” لە کاتێکدا کە کارگەی کارەبا لە عێراق توانای بەرهەمهێنانی کارەبایان نییە بۆ گەڕاندنەوەی کەمی لە لایەک و هاوردەکردنی کارەبای عێراق لە ئێرانەوە لەلایەکی ترەوە ، لە ماوەی چەند مانگی ڕابردوودا، ئێمە خۆمان دۆزیوەتەوە کە ڕووبەڕووی کێشەیەکی نوێ دەبینەوە لەم بوارەدا، کە تاوەرەکانی گواستنەوەی کارەبا دەکەنە ئامانج ، وەک هەمیشە حکومەت لەبەغدا لەبەرامبەر ئەم مەسەلەیەدا بێدەسەڵات وەستاوەوە ڕاستی ئەو شتەی تائێستا ڕویداوە بۆ هاوولاتیان ڕوون نەکردۆتەوە. لەم ڕووەشەوە سیستمی وزە لەعیراق شاهیدی بەئامانجگرتنی سیستماتیکی تاوەرەکانی گواستنەوەی کارەباو سەرتاسەری بەگشتی لەباکوورەوە بۆ ناوەند و باشوور بووە، کە جێگەی سەرسوڕمانە هەر کە کۆمپانیاکانی چاککردنەوە یەکێک لەتاوەرەکان تەواو بکەن بورجێکی تر بتەقێتەوە ، بە دڵنیاییەوە ئەو بڕە پارەیەی کە لە چاککردنەوەی سیستەمی داپۆشراودا خەرج کراوە، ئەو فیگەرەیە کە ناتوانرێت کەم نرخ بکرێت. لەناوەڕاستی هەموو ئەمانەی سەرەوەدا هاوکاتە لەگەڵ ڕووخانی سیستەمی کارەبادا ئێران چوار هێڵی سەرەکی دابینکردنی بڕیوە کە عێراق وزە لە کۆماری ئێرانەوە هاوردە دەکات ،کە قەیرانەکەی زیاتر کرد تا گەیشتینە ئەم قۆناغەی قەیرانەکە . بەکورتی پێشتر عێراق یاداشتێکی هەماهەنگی لەگەڵ کۆمپانیای سیمێنسی ئەڵمانی ئیمزاکرد بە مەزەندەکردنی 18 ملیار دۆلار ،کاتێک دۆناڵد ترامپ سەرۆکی ئەمریکا هاتە سەر دەسەڵات، فشارێک هەبوو بۆ گواستنەوەی گرێبەستەکانی چاککردنەوەی سیستەمی کارەبایی بۆ کۆمپانیای ئەمریکى جنرال ئەلکترۆنی. کێشەی راستەقینە گرێبەستەکان لەگەڵ کۆمپانیاکان نیە. کێشەکە ئەوەیە کە عێراق دوو دەیەیە بەدەست لاوازی سیستەمی کارەباوە دەناڵێنێت و حکومەتیش هیچ کارێک بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشەیە دەکات. بێگومان حکومەتی دەسەڵاتی ڕاستەقینەی نییە، لەژێر فشاری دەرەکیدایە، وەک هەندێک دەڵێن و جورئەتی دانپێدانانی نییە. ئەو پرسیارەی کە ماوەتەوە ئەوەیە کە لۆجیکییە کە وڵاتێک بە قەبارەی عێراق لەگەڵ ئەو سەرچاوەیەی کە هەیەتی ناتوانێت کێشەی کارەبا چارەسەر بکات ، یان ڕیسواکردنی خەڵک و بێبەشکردنیان لە سادەترین مافەکانی هاووڵاتی سیاسەتێکە کە لەوڵاتدا بە ئاشکرا پەیڕەوی کردووە؟؟¡¡¡¡